Gà Bình Định

Nhắc về ẩm thực xứ Nẫu, gà là món ăn nổi tiếng, được chế biến nhiều món ăn nhất. Từ gà nướng Sông Cầu, gà bó xôi Diêu Trì, gà chiên mắm, gà nướng lu,… Gà có mặt trong hầu hết các bữa tiệc, đám cưới, giỗ chạp của người xứ Nẫu. Du lịch Quy Nhơn du khách luôn hài lòng về các món gà và dành đánh giá cao. Trong đó phải kể đến giống gà kiến Bình Định, nguồn nguyên liệu chính, đặc trưng.

1. Sơ lược về gà kiến Bình Định

Gà kiến nghe tên gọi trông thật nhỏ bé, nhưng cho thịt ngon, làm rạng danh đất Sông Cầu ở Phú Yên, Diêu Trì, Tuy Phước ở Bình Định. Theo một số bậc cao niên, gà kiến sinh sống chủ yếu ở Bình Định, Phú Yên. Tên gà kiến là cách gọi của người dân bản địa, tựa như hẹ sẻ, hành sẻ,… Đại ý nói giống gà này chậm lớn, phải nuôi không dưới một năm mới làm thịt được, nặng khoảng 1,3 kg đến 1,5 kg/con. Trọng lượng tối đa một con gà kiến đạt được khoảng 3 kg khi nuôi gần 3 năm tuổi.

Gà kiến Bình Định. Ảnh: Wikipedia

Gà kiến thân hình thon gọn, cao dong dỏng, mặt xanh lợi, thịt săn chắc tựa gà đá của miền Tây Nam Bộ. Con trống có bộ lông đỏ tía, đuôi dài, cựa dài trông rất đẹp mã và oai vệ. Thịt gà vàng ươm, chân vàng nghệ nhìn rất đẹp mắt.

Mẹt gà nhìn cực kỳ bắt mắt. Ảnh: Quy Nhơn Tourist

Thức ăn chủ yếu của giống gà này ở miền Trung là ít bắp hạt và nhiều côn trùng do phải tự bươn chải kiếm miếng ăn. Cũng có người khẳng định, cùng giống gà kiến, nhưng loại sống ở vùng núi Diêu Trì, huyện Tuy Phước, Bình Định sẽ cho thịt thơm ngon vượt trội, bởi hằng ngày phải leo núi, hóng gió biển, ăn côn trùng, rễ củ của núi rừng, và có khi uống được các loại nước khoáng mạch nước ngầm trong lòng núi đá vôi chảy ra. Cứ vậy ngày qua ngày, chính thổ nhưỡng khắc nghiệt của miền Trung đã hun đúc nên hương vị thịt gà kiến ngon ngọt khỏi chê.

2. Các món ăn nổi tiếng từ gà kiến Bình Định

Vì chất lượng của gà kiến đảm bảo được thiên nhiên nuôi dưỡng nên đã đem đến nhiều món ăn ngon. Gà kiến đã làm rạng danh ẩm thực gà nướng Sông Cầu, gà bó xôi Diêu Trì, gà nướng lu Quy Nhơn. Với lại tỉnh Bình Định và Phú Yên chỉ cách nhau đèo Cù Mông nên đám gà kiến có nhiều cơ hội qua lại.

Đặc sản gà nướng Sông Cầu. Ảnh: Gà nướng Năm An

Sau khi được ướp với hương liệu và công thức bí truyền của địa phương sẽ nấu cho du khách thưởng thức. Gà nướng Sông Cầu nổi tiếng bởi vị giòn rượm, thịt thơm chắc khi được nướng trên than hồng và quếch một ít mật ong. Gà nướng ăn kèm với nước sốt có vị cay, chua đặc biệt, càng ăn càng thích. Gà bó xôi Diêu Trì, được chặt khúc bọc trong lớp vỏ xôi, nấu ở nhiệt độ thích hợp. Xôi gà thơm lựng, giòn tan, thịt gà mềm ngọt,…

3. Thưởng thức món ăn ngon nhưng khó tìm

Gà kiến Bình Định được nuôi ở một số tỉnh thành lân cận nhưng chất lượng không bằng. Gà ở Bình Định và Phú Yên có gì đó khác biệt mà không lý giải được. Do thời gian nuôi khá dài, lợi nhuận kinh tế mang lại không bằng giống gà công nghiệp. Vì thế nên đám gà Tam Hoàng đang dần thay thế chỗ của chúng. Số lượng gà kiến Bình Định vì thế cũng giảm nhiều làm cho các món ăn từ gà kiến cũng khan hiếm.

Gà bó xôi giòn Diêu Trì. Ảnh: Foody Quy Nhơn

Hầu hết các món ăn từ gà kiến hiện nay được chọn cho các đám cưới truyền thống, hoặc thiết đãi cho người thân, bạn bè đến nhà chơi. Một số quán ăn có bán nhưng du khách phải biết đặc điểm để chọn đúng bài, đúng chỗ. Nếu đã một lần thưởng thức món ăn từ gà kiến Bình Định, bạn sẽ nhớ mãi và coi nó là cực phẩm ẩm thực về gà.

Món ngon lên mâm. Ảnh: Gà chỉ Quy Nhơn

4. Làm sao để thưởng thức đặc sản?

Ngày nay khi ẩm thực địa phương là thứ không thể thiếu trên mỗi chuyến hành trình. Đến du lịch Bình Định, Phú Yên là cách bạn tìm gà kiến từ các quán vườn, nhà hàng nổi tiếng. Dọc cung đường từ Diêu Trì đến Sông Cầu có rất nhiều quán gà chỉ, gà vườn nổi tiếng. Hoặc chọn các tour